Noodverlichting is een verzamelnaam. Deze verzamelnaam omvat allerlei verschillende activiteiten. Iedere functionaliteit kent een eigen toepassingsgebied. Daar hoort steeds een eigen naamgeving bij.
Accu voor noodverlichting kiezen
Fabrikanten van noodverlichting besteden zorg aan het selecteren van de juiste accu’s voor hun producten. De elektronica die er voor zorgt dat de accu wordt opgeladen en dat de werking van de accu’s periodiek wordt getest, wordt geoptimaliseerd voor die specifieke accu. Bij het selecteren van de juiste accu zijn eigenschappen belangrijk, zoals het temperatuurbereik, de capaciteit en de kwaliteit en betrouwbaarheid. Al deze factoren worden meegewogen.
Wanneer accu’s aan vervanging toe zijn, staat het onderhoudsbedrijf opnieuw voor een keuze. Diverse aanbieders bieden accu’s aan voor verschillende merken en typen noodverlichting. Hoe kies je de juiste accu? De meest zekere manier is om originele accu’s te gebruiken die door de fabrikant op de markt worden gebracht. Dat wil niet zeggen dat alle andere accu’s per definitie ongeschikt zijn. De kans is wel erg groot dat één of meer karakteristieken van de accu verschillen met de oorspronkelijke keuze van de fabrikant. De goede werking kan dan door de fabrikant niet meer gegarandeerd worden. Mocht je toch besluiten om alternatieve accu’s toe te passen, dan is het raadzaam om bij jouw leverancier een conformiteitsverklaring op te vragen waaruit blijkt dat de desbetreffende accu’s uitvoerig zijn getest en voldoen aan de normen die gelden voor gebruik in noodverlichting. Zorgvuldigheid blijft geboden, want wanneer de gebruikte accu en de laadmethode niet goed op elkaar zijn afgestemd, zal dit de prestaties negatief beïnvloeden.
De meest voorkomende accu’s in decentrale noodverlichting zijn:
- Nickel Cadmium (NiCd)
- Nickel Metaalhydride (NiMH)
- Lithium-Ion (Li-ion)
Bij noodverlichtingcentrales zijn veelal Lead Acid (Pb) accu’s gebruikt.
In Kennisblad-PT-02-Accu’s vind je alle details omtrent accu’s terug.
Normen en accu’s voor noodverlichting
Op accu’s voor noodverlichting zijn verschillende normen van toepassing:
Decentraal
- NEN-EN-IEC 61951-1 (NiCd)
- NEN-EN-IEC 61951-2 (NiMH)
- Voor toepassing van andere accu-typen bestaat vooralsnog geen internationale standaard.
Centraal
- NEN-EN 50171 (hierin staan verwijzingen naar diverse normen voor de centraal opgestelde accu’s).
Accu-technologie maakt een snelle ontwikkeling door. Jaarlijks komen er nieuwe typen accu’s op de markt. Een aantal daarvan vindt een weg binnen de noodverlichting.
Behalve accu’s gebruikt men ook supercondensatoren. Een technologie met eigen kenmerken en voor- en nadelen. Volg ook bij nieuwe of afwijkende technologieën nauwlettend de voorschriften van de fabrikant op.
Hieronder vind je de voor- en nadelen van de meest gebruikte accu’s.
NiMH accu voor noodverlichting: decentraal (led)
De voor- en nadelen op een rij:
Hogere energiedichtheid, waardoor kleinere accu’s toegepast kunnen worden.
Geringere milieubelasting.
Gevoeliger voor hoge en lage temperatuur dan NiCd.
Relatief sterke afname van de capaciteit tijdens opslag. Langdurige opslag kan leiden tot blijvend capaciteitsverlies (tussentijds bijladen voorkomt dit).
NiCd accu voor noodverlichting: decentraal (TL)
De voor- en nadelen op een rij:
Minder gevoelig voor temperatuur, waardoor toepasbaar in koude of warme omgeving (verschilt per type en fabricaat).
Geringe afname van de capaciteit tijdens opslag.
Hogere milieubelasting. Gezien de toxiciteit van Cadmium is extra alertheid nodig bij inname, zodat deze niet in het milieu terechtkomen.
Pb accu voor noodverlichting: centraal
De voor- en nadelen op een rij:
Gaan lang mee bij normale of geconditioneerde klimatologische omstandigheden.
Relatief lage kostprijs in relatie tot de geleverde capaciteit.
Temperatuurgevoelig.
Bij hogere temperaturen dan voorgeschreven neemt levensduur snel af en bij lagere temperaturen de capaciteit.
Relatief groot en zwaar.
Relatief sterke afname van de capaciteit tijdens opslag. Langdurige opslag kan leiden tot defecten.
Li-ion accu voor noodverlichting: decentraal (led)
De voor- en nadelen op een rij:
Nog hogere energiedichtheid, dus geschikt voor verdere miniaturisatie.
Geringe afname van energie tijdens opslag.
Geringe milieubelasting.
Kan niet tegen diepontlading.
Potentieel (explosie)gevaar bij hoge temperaturen en overladen.
Strenge eisen aan transport.
Noodverlichting accu: preventief of correctief vervangen?
Accu’s hebben een beperkte levensduur en dienen na enige tijd te worden vervangen. Vervanging kan preventief plaatsvinden of correctief. Het preventief vervangen van accu’s biedt de meeste zekerheid. Op basis van de Europese normen en op diverse tests moeten fabrikanten garanderen dat een accu minimaal vier jaar meegaat.
Alles over noodverlichting
Kennis delen over noodverlichting en aanverwante thema’s is van groot belang. Om de toegang tot deze kennis zo laagdrempelig mogelijk te maken heeft NVFN alle informatie in een overzicht gezet. Vanaf deze pagina vind je alle belangrijke informatie rondom noodverlichting. Informatie over verschillende soorten noodverlichting, accu’s, wet- en regelgeving en onderhoud.
Kennis- en praktijkbladen
Bij NVFN-leden is veel kennis over noodverlichting en noodverlichtingssystemen. Bundelen en delen is daarbij van groot belang. Om de toegang tot deze kennis zo laagdrempelig mogelijk te maken heeft de NVFN een kennis- en praktijkbladen ontwikkeld. Alle informatie op NVFN.nl is op deze kennis- en praktijkbladen gebaseerd en zijn interessant voor iedereen die een stuk verdieping nodig heeft.