Er is geen ‘beter’ of ‘slechter’ systeem voor noodverlichting. Afhankelijk van de eisen en de omstandigheden is er het meest ‘geschikte’ systeem. We maken onderscheid tussen twee typen noodverlichtingsinstallaties: een decentraal en een centraal gevoede uitvoering. Hier vind je meer informatie over de verschillende soorten noodverlichting. 

Welke soorten noodverlichting zijn er?

Decentraal gevoede noodverlichting bestaat uit armaturen met een ingebouwde accu en een lader, die in alle ruimtes rechtstreeks worden aangesloten op de constante voeding van een eindgroep voor de verlichting. Een decentraal gevoede installatie is bij stroomuitval door de ingebouwde accu niet afhankelijk van de kabelinfrastructuur.

Centraal gevoede noodverlichting bestaat uit armaturen, die niet zijn voorzien van een eigen voedingsbron en lader. De armaturen worden direct vanuit een centraal systeem voor noodstroom gevoed. Dat maakt de noodverlichtingsinstallatie bij spanningsuitval afhankelijk van de kabelinfrastructuur. Voor de zekerheid tellen deze systemen daarom vaak meerdere centrale noodvoedingssystemen en onderstations.

Noodverlichtingsarmaturen

Armaturen voor vluchtrouteverlichting moeten voldoen aan NEN-EN-IEC 60598-2-22. Verder geldt dat ze na het uitvallen van de stroom binnen 15 seconden minimaal de gewenste verlichtingssterkte (1 lux) produceren. In ruimten met een verhoogd risico is dit maximaal 5 seconden. In het Kennisblad-PT-03-Uitvoering zijn er meer details over het kiezen van noodverlichtingsarmaturen te vinden.

Welk soort noodverlichting past het best bij mij?

Bij de keuze tussen een centraal en een decentraal gevoede noodverlichting gaat het om de volgende factoren:

  • Het gewenste veiligheidsniveau
  • De hoogte van de diverse ruimten
  • De omgevingstemperatuur van de diverse ruimten
  • De benodigde lichtopbrengst bij calamiteiten
  • De mogelijkheden voor onderhoud

Normale verlichting gebruiken als noodverlichting

Fabrikanten van noodverlichting staan garant voor de kwaliteit van de producten die zij leveren. Anders is dat wanneer een armatuur dat is bedoeld voor algemene verlichting wordt voorzien van een noodverlichtingsfunctie met een noodunit. Ook wel noodstroomunit of conversie-unit genoemd. Met name vanuit esthetisch oogpunt is dit een vaak gekozen optie voor architecten.

Bouw je normale verlichting om tot noodverlichting? Dan is het belangrijk om een aantal aandachtspunten ter harte te nemen. Daarin zijn een aantal technische vereisten belangrijk. En zijn er extra punten van aandacht:

  • Er dient een gedegen onderhoudsvoorschrift te worden verstrekt door de samensteller. Neem deze op in het logboek van de noodverlichting.
  • Zorg dat de samengestelde armaturen in de onderhoudsovereenkomst zijn opgenomen en ook in het logboek worden vermeld.
  • Bij de inspectie dient ook gekeken te worden of de functionaliteit van het gebouw ongewijzigd is gebleven en of de installatie daar nog goed bij aansluit. Aangezien samengestelde armaturen minder opvallen kunnen deze bij aanpassingen aan het gebouw nog wel eens over het hoofd worden gezien.
  • De toe te passen conversie-unit dient te voldoen aan NEN-EN-IEC 60598-2-22.

In Kennisblad-PT-01-Noodunits vind je alle details omtrent ‘normale verlichting ter noodverlichting gebruiken’.

Noodverlichting in appartementencomplex of woongebouw

In wet- en regelgeving vind je tegenstrijdige eisen als het gaat om appartementencomplexen en woongebouwen. Volgens het Bouwbesluit is er geen noodverlichting en vluchtrouteaanduiding nodig in een gebouw waar alléén een woonfunctie van toepassing is.

Indien er op de bovenste verdieping bijvoorbeeld een ruimte met een van de volgende functies zoals bijeenkomstfunctie, kantoorfunctie, sportfunctie is, dan dient deze verblijfsruimte en de bijbehorende vluchtroutes vanuit die ruimte naar het aansluitende terrein en vandaar naar de openbare weg wél te voldoen aan de gestelde eisen voor noodverlichting en voor vluchtrouteaanduiding.

De NVFN is van mening dat de veiligheid in woongebouwen zeker belangrijk is. Wij adviseren om bij ontruiming er alsnog voor te zorgen er een veilige uitweg is voor personen. Ondanks dat hier vanuit wet- en regelgeving niets over vermeld wordt.

In Praktijkblad-PB-02-Woongebouwen vind je alle details omtrent noodverlichting in appartementencomplexen / woongebouwen.

Noodverlichting in trappenhuis

Denk je na over het plaatsen van noodverlichting in een trappenhuis? Dan is het volgende van belang:

Vluchtrouteaanduiding

  • NEN-EN 1838:2013 geeft in artikel 4.1.1 aan dat zonder rechtstreeks zicht op een nooduitgang er een verlichte vluchtrouteaanduiding benodigd is. Om te helpen bij de voortgang naar de nooduitgang. In het Bouwbesluit is aangegeven dat vluchtrouteaanduiding aangebracht moet zijn op een duidelijk waarneembare plaats.

Vluchtrouteverlichting

  • NEN-EN 1838:2013 geeft in artikel 4.1.2 aan dat in de buurt (binnen 2 meter) van trappen, elke trap direct is aangelicht.

In Praktijkblad PB-01-Trappenhuizen vind je alle details omtrent vluchtrouteaanduiding en vluchtrouteverlichting in trappenhuizen.

Bieden fotoluminescerende borden / glow in the dark voldoende veiligheid?

Fotoluminescerende tekens of borden waarbij het actieve materiaal dat onderdeel is van de luminescerende tekens een bepaalde duur moet worden blootgesteld aan licht voordat ze zichtbaar worden in het donker,voldoen niet aan adequate veiligheidsvoorwaarden. Zij kunnen niet gebruikt worden als alternatief voor intern of extern verlichte vluchtrouteaanduidingen en bieden geen goede vervanging voor gewone noodverlichting.

In Kennisblad-01-Lighting-Europe vind je alle details omtrent ‘glow in the dark’ terug.

Noodverlichtingsinstallatie kiezen

Om een noodverlichtingsinstallatie goed in te richten, is een systematische aanpak nodig. Hiervoor zijn veel gegevens nodig die er in de praktijk echter vaak niet of onvoldoende zijn, bijvoorbeeld omdat een project nog op de ‘tekentafel’ ligt. In de meeste gevallen is de aangeleverde informatie onvoldoende om een optimale en veilige projectering volgens het Bouwbesluit te maken.

Werk volgens het pragmatische plan van de NVFN zoals beschreven in Kennisblad-TP-01-Pragmatisch-Projecteren en de Checklist Pragmatisch Projecteren. Dit maakt het voor beslissingsbevoegden mogelijk om voorstellen op een objectieve manier te vergelijken.

Alles over noodverlichting

Kennis delen over noodverlichting en aanverwante thema’s is van groot belang. Om de toegang tot deze kennis zo laagdrempelig mogelijk te maken heeft NVFN alle informatie in een overzicht gezet. Vanaf deze pagina vind je alle belangrijke informatie rondom noodverlichting. Informatie over verschillende soorten noodverlichting, accu’s, wet- en regelgeving en onderhoud.

Alles over noodverlichting

Kennis- en praktijkbladen

Bij NVFN-leden is veel kennis over noodverlichting en noodverlichtingssystemen. Bundelen en delen is daarbij van groot belang. Om de toegang tot deze kennis zo laagdrempelig mogelijk te maken heeft de NVFN een kennis- en praktijkbladen ontwikkeld. Alle informatie op NVFN.nl is op deze kennis- en praktijkbladen gebaseerd en zijn interessant voor iedereen die een stuk verdieping nodig heeft.

Kennis- en praktijkbladen